|
Haber-Röportaj: Necip GERBOÐA (ACUNN.COM)
1513 yýlýnda çizdiði esrarengiz dünya haritasý ile bilim dünyasýnda þaþkýnlýk yaratan Piri Reis 500 yýl sonra yeniden gündeme geliyor. UNESCO (BM Eðitim, Kültür ve Bilim Örgütü) 2013 yýlýný Dünya Piri Reis Yýlý ilan ederken, 1998 yýlýndan bu yana Piri Reis Haritasý ile ilgili çalýþmalar yapan Piri Reis Haritasý’nýn Þifresi’nin yazarý Metin Soylu’ya sizler için 500 yýllýk haritanýn þifrelerini sorduk. Soylu, Piri Reis’in asýrlar önce çizmiþ olduðu dünya haritasýna iliþkin müthiþ bir gerçeði ortaya koyarak “Tüm dünya bilmelidir ki Piri Reis’in Haritasý uzaydan fotoðraflama tekniði ile çizilmiþtir” diyor.
Acunn.com'a çok özel açýklamalarda bulunan araþtýrmacý yazar Metin Soylu Ýstanbul Topkapý Sarayý’ndaki Piri Reis’in haritasýnýn sahte olabileceði þüphesi ile Kültür ve Turizm Bakanlýðý’na ihbarda bulundu. Yetkililerin haritayý kriminal laboratuarlarýnda incelemesi gerektiðinin altýný çizen Soylu, 1987 yýlýnda Amerika’da organizasyonu yapýlan Muhteþem Süleyman Sergisi’nde Piri Reis’in orijinal haritasýnýn yurt dýþýna çýkarýldýðýný ancak geri Türkiye’ye getirilmediði konusunda çok ciddi þüphelerinin olduðunu söylüyor.
-Piri Reis ile ilgili araþtýrmalarýnýz nasýl baþladý?
Metin Soylu: 1997 yýlýnda Ankara Batýkent Mobil Lisesi’nde okurken her þey sýnýf arkadaþýmýn yanýnda getirdiði bir dergi ile baþlamýþtý. Dergideki yazý ilgi çekiciydi: “Piri Reis Haritasý’nýn Sýrrý Çözülemiyor!” Piri Reis’in hayatý ve haksýz yere idam edilmesine iliþkin bu yazý meþhur 1513 yýlýnda Piri Reis tarafýndan çizilen dünya haritasýna iliþkin ayrýntýlara da yer veriyordu. Bu yazýyý okurken, dergide Piri Reis’in haritasý da görsel olarak yayýmlanmýþ ve konu çok ilgimi çekmiþti. Hatta ayný akþam eve gittiðimde bile Piri Reis’in hayatýný ve haritasýný düþünüp durmuþtum.
Piri Reis ile ilgili elde etmiþ olduðum bilgiler ýþýðýnda gördüðüm manzara; 1513 yýlýnda çizilen dünya haritasý günümüze kadar parçalanarak elimize ulaþmýþ. 9.11.1929 tarihinde Topkapý Sarayý’nda bulunduðunda sýrada üzerinde ekmek ve yemek kýrýntýlarý varmýþ. Belli ki birileri bu harita üzerinde yemek yemiþ. Günümüz diliyle “sofra bezi” olarak kullanýlmýþ. Dönemin müze müdürü Halil Ethem konuyu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’e aktarýnca harita ayný hafta Ankara’ya Atatürk’ün huzuruna getirilmiþ. Ýþte araþtýrdýkça daha fazla ilgimi çeken Piri Reis Haritasý’na yönelik kafamdaki tek düþünce bu konuyu daha derinlemesine ele almaktý. Yani projelendirmek…
Piri Reis’in günümüze kadar parçalanmýþ halde gelen haritasýna iliþkin ayrýntýlý incelemelerimin sonucunda aslýnýn kopyasýný satýn alarak (90x65cm ebatlarýnda) projeye baþlamýþ oldum. Tüm samimiyetimle itiraf etmeliyim ki, haritayý tamamlamak yalnýzca sekiz buçuk ayýmý aldý. Piri Reis’in parçalanmýþ olan dünya haritasýný tümevarým metodu ile tamamlayarak þaþýrtýcý bir takým gerçeklerle karþý karþýya kalýnca durumu ilk olarak Eðitim Teknolojileri Genel Müdürü Sayýn Ruhi Esirgen ile paylaþtým. Esirgen bana bu önemli projeyi Amerika NASA Uzay Araþtýrmalarý Merkezi’ne göndermemi tavsiye etti.
14 Ekim 1999 tarihinde projeyi Dýþiþleri Bakanlýðý aracýlýðý ile NASA’ya gönderdim.
-Peki, NASA’dan bir açýklama geldi mi?
Metin Soylu: Elbette… Yaklaþýk dört yýl sonra NASA bana deðil, Alman ve Türk Focus dergilerine bir açýklama yapmýþtý. Yeni Dünya’nýn þeklini bu haberde okudum ve Piri Reis’in haklý olduðunu o zaman anladým. Ancak haberde Piri Reis adý geçmiyordu. NASA haberi bizim araþtýrma sonuçlarýmýz diyerek yayýnlamýþtý.
-Piri Reis’in hayatýný kýsaca özetleyebilir misiniz?
Metin Soylu: Karamanlý Hacý Ali Mehmed'in oðlu ve ünlü Osmanlý denizcisi Kemal Reis'in yeðeni olarak bilinen Piri Reis’in asýl adý Muhiddin Piri’dir. Doðum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1465-1470 yýllarý arasýnda Gelibolu'da doðduðu kabul edilmektedir. Akdeniz'de korsanlýk yapmakta olan Kemal Reis’in ilk on dört yýlý korsanlýkla geçmiþ, Piri Reis’te ilk denizcilik tecrübelerini gerek amcasýndan ve gerekse bir fiil denizlerde “Yelkenler Fora!’…” diyerek öðrenmiþtir.
1486-1487 yýllarý arasýnda Piri Reis, amcasý Kemal Reis ile birlikte Ýspanya’nýn Gýrnata Þehri’nde yaþayan ancak Hýristiyanlarýn zulümlerine maruz kalmaya baþlayan Endülüslü Müslüman halkýn yardýmýna koþmuþ, gemileriyle bu Müslümanlarý Afrika’ ya geçirerek büyük bir felaketi önlemeyi baþarmýþtýr. Yine amcasý Kemal Reis ile birlikte 1491-1493 yýllarý arasýnda Sicilya, Sardunya, Korsika Adalarýna ve Güney Fransa kýyýlarýna yapýlan akýnlara katýlmýþtýr.
Piri Reis iyi bir gözlemci ve ayný zamanda her gittiði bölgenin fiziki ve halkýn sosyolojik kültürünü de kaleme almýþtýr. Akdeniz'de yaptýðý seyirler sýrasýnda gördüðü yerleri ve yaþadýðý olaylarý, daha sonra Kitab-ý Bahriye adýyla dünya denizciliðinin de ilk kýlavuz kitabý olma özelliðini taþýyacak olan kitabýnýn taslaðý olarak kaydetmeye baþlayacaktý.
O yýllarda Osmanlý Devleti’nin baþýnda padiþah II. Beyazýt bulunmaktaydý. Osmanlý Devleti’ni daha fazla büyütebilmek için önemli kararlara imza atacak olan II. Beyazýt, ilk olarak dikkatini fetihlere verip kara ve deniz gücünü kuvvetlendirmeyi planlamýþtýr. Bu yüzden korsanlýk yapan Türk gemilerini devlet yönetimi altýna toplamaya karar verip, 1494 yýlýnda Piri Reis ve Kemal Reis’e Osmanlý Devleti’nin himayesine davet etmiþtir.
Piri Reis’in deniz savaþlarýndaki ilk baþarýsý 1499-1502 yýllarý arasýnda Osmanlý-Venedik Savaþý'nda görülmektedir. Çünkü bu savaþta Piri Reis geminin bizzat savaþ kaptanlýðýný üstlenmiþtir. Bunun yaný sýra 1495’ten 1510 yýlýna kadar Ýnebahtý, Moton, Koron, Navarin, Midilli, Rodos seferlerinde de komutan olarak görev yapmýþtýr. 1516- 1517 yýllarýnda Yavuz Sultan Selim’in Mýsýr seferini gerçekleþtirdiði Osmanlý donanmasýnda Piri Reis, savaþ komutaný olarak görev almýþtýr. Bu esnada 1513 yýlýnda çizdiði meþhur dünya haritasýný Padiþah’a hediye etmiþ, büyük takdir toplamýþtýr.
1536 yýlýnda padiþah Kanuni Sultan Süleyman, tahtýna göz diktiði þüphesi ile Sadrazam Pargalý Ýbrahim Paþa’yý sarayda boðdurarak öldürtmüþtür. Bu olay sonrasýnda padiþah, sadrazamýn en yakýnýndaki kiþileri de ölümle cezalandýrýp kendi gücünü bir kez daha gösterme çabasýna girmiþtir. Sadrazamýn en yakýn dostlarý arasýnda gördüðü Piri Reis’e yönelik olasý ölüm cezasýný son anda onu yakýndan tanýyan Barbaros Hayrettin Paþa engellemeyi baþarmýþtýr.
Tüm bu olaylar yüzünden 1536-1546 yýllarý arasýnda özellikle Piri Reis’e deniz savaþlarýnda görev verilmemiþtir. Piri Reis bu sayede gözden düþmüþ ve yalnýzlaþtýrýlmýþtýr. Piri Reis’in 1547 yýlýnda aniden Hint Kaptan-ý deryalýðýna getirilmesine neden olan hadise ise 1546 yýlýnda Barbaros Hayrettin Paþa’nýn ölümüdür. 1547 yýlýnda Piri Reis, Portekizlilerin Aden'i almasý üzerine, 26 Þubat 1548 tarihinde Aden'i Osmanlý topraklarýna geri kazandýrmýþtýr. Ancak maalesef 1554 yýlýnda Kahire’de baþý kesilmek sureti ile idama mahkûm olmuþtur.
-Piri Reis idam mý edildi?
Metin Soylu: Maalesef!... Piri Reis'in idamýna iliþkin bazý kaynaklarda; 1552 yýlýnda önemli bir Portekiz üssü olan Maskat'ýn ve ardýndan Kiþ Adasý'nýn Piri Reis tarafýndan alýnarak Hürmüz Kalesi'nin kuþatýldýðý yönündedir. Bu geliþmelerin ardýndan Portekizlilerin Basra Körfezi'ni kapatmak istediklerini öðrenen Piri Reis, hiç vakit kaybetmeden kuzeye yönelmiþtir.
Bu yüzden de ardýndaki diðer tüm filo gemilerini Basra Körfezi'nde býrakmak zorunda kalmýþtýr. Böylece Mýsýr ve Basra valilerince suçlu görülerek idam edilmiþtir. Bazý kaynaklar Piri Reis’in Portekizlilerden rüþvet aldýðý gerekçesiyle idam edilmiþ olduðu yazar. Ancak bu bilginin aslý yoktur. Çünkü zaten 80 yaþýnda olan bir Kaptan-ý Derya olan Piri Reis’in zengin olduðu bilinmektedir. Bu kadar aç gözlü olamayacaðý aþikârdýr. Kaldý ki denizciler için kýlavuz bir kitap olan Kitab-ý Bahriye adlý eserinde “aç gözlü olmayan” þeklinde beyanlarý da vardýr.
-500 yýllýk haritasýnýn þifreleri neler?
Metin Soylu: UNESCO 2013 Dünya Piri Reis Yýlý sebebi ile özel baskýsýný gerçekleþtirdiðim “Piri Reis Haritasý’nýn Þifresi” adlý kitabýmda tüm bu sorularýn yanýtý belgeleriyle yer alýyor. Ancak önemli gördüðüm birkaç detayý sizlerle paylaþabilirim.
• Piri Reis'in 90/65 cm ebadýndaki Güney Amerika ve Batý Afrika dolaylarýný kapsayan haritasýnýn nasýl çizilmiþ olabileceðini bir tarafa býrakýp, haritayý tamamlamaya karar verdim. Harita üzerindeki Atlas Okyanusu ortasýnda yer alan iki büyük ve üç küçük olmak üzere beþ yuvarlak þekilden yola çýkarak, matematiksel bir hesap tespit ettim. Buna göre: Ýki büyük yuvarlak þekil arasý 44 derecedir. Bir büyük bir küçük yuvarlak þekil arasý ise merkezden merkeze 22,5 derecedir. Dolayýsýyla 1 derecelik açý kaybý sola doðru kaymýþtýr.
“Piri Reis neden 22,5 derecelerle uðraþtý? Ýsteseydi örneðin bir tencere kapaðý gibi herhangi bir yuvarlak nesne kullanarak yuvarlak bir Dünya çizemez miydi?” Haritadaki beþ önemli nokta arasýndaki açýlarýn 22,5 derece olmasý bir raslantý deðildir. Piri Reis bu noktalarý ve dereceleri bilinçli olarak çizmiþtir. Çünkü harita onaltýgen çýktýðýna göre burada bir matematiksel sonuç bulunur ki o da; 22,5 x16=360 derece (Dünya'nýn çevresini dahi bulmuþtur!)
Ayný zamanda Piri Reis’in parçalanmýþ olan dünya haritasýný tamamladýðým takdirde ontýgenlik bir yapýya bürünmüþ bir dünya þekli çýkmaktadýr. Ve ne hikmetse Piri Reis Kitab-ý Bahriyesi’ndeki Haritanýn Beyaný adlý þifreli þiirinde de benim tamamlamýþ olduðum haritanýn doðru çizilmiþ olduðunu bana anlatýyordu.
• Amerikan Hava Kuvvetleri’nin Azimuthal Equidistant Projection Merkezli dünya haritasýna göre Dünyanýn Merkezi Kahire olarak tespit edilmiþtir. Piri Reis ise 1517 yýlýnda Yavuz Sultan Selim’in Mýsýr Seferi’nde bizzat gemileri yöneterek Mýsýr Kahire’ye kadar gitmiþ ve Nil Nehri’nin ayaklarýnýn haritasýný çizmiþtir. Burada üzerinde durmamýz gereken asýl önemli konu Piri Reis’in bu çizimi yaparken Mýsýr Piramitlerini de haritasýnda gösterdiði gerçeðidir. Bunun anlamý Piri Reis Mýsýr Piramitlerini merkez alarak dünya haritasýný çizmiþ ve o da Amerikan Hava Kuvvetleri gibi yüzyýllar önce Kahire’yi merkez olarak göstermiþtir.
* Ancak, düzleme aktarýlan Dünya haritasýna dikkatlice bakarsanýz Güney Amerika tarafýnda bulunan Arjantin'in dikey olarak uzandýðýný görürsünüz. Bunun temelinde de haritanýn düzleme aktarýlmýþ olmasý yatar. Yani bir çizimin harita özelliðini taþýmasý için muhakkak düzleme aktarýlmýþ olmasý gerekir. Þimdi ise, uzaydan çekilen Dünya fotoðraflarýna þöyle bir bakalým:
Uzaydan çekilen uydu fotoðraflarýnda Dünya sürekli dönüþü itibarýyle bir süreçten geçer. Ne var ki; içinde yaþamakta olduðumuz Dünya gezegeni dönerken, buna baðlý olarak kýtalar yani karalar da dönmektedir. Güney Amerika hattý üzerindeki Arjantin'e burada baktýðýmýz taktirde Arjantin'in saða doðru kývrýk olduðunu, yani döndüðünü görmekteyiz.
Þimdi gelelim Piri Reis'in 1513 tarihinde çizdiði haritaya; belki de fotoðrafa. Piri Reis'in haritasýnda görülen Güney Amerika Hattý üzerindeki Arjantin'e bakarsanýz, saða doðru kývrýldýðý gerçeðine tanýk olursunuz. Yani Arjantin'in saða doðru kývrýlma hadisesi uzaydan çekilen uydu fotoðraflarýndaki ile aynýdýr. Peki daha önce de ifade ettiðim gibi uydulardaki görüntüler bir fotoðraf olduðuna göre, o halde “Piri Reis Haritasý”nda ayný kývrýlma hadisesi olan Arjantin'in kývrýlma hadisesi de bir fotoðraftan mý ibarettir? Aksi taktirde algýlanmasý ancak uzaydan mümkün olan Arjantin'in kývrýlma hadisesini Piri Reis nereden biliyordu?
Piri Reis’in haritasýndaki bu gerçeklerden yola çýkarak bu çizimin normal bir harita olamayacaðý uzaydan fotoðraflama tekniði ile çizilmiþ olduðu sonucuna ulaþmaktayýz.
-Piri Reis’in Haritasý’nýn sahte olabileceði konusunda þüpheleriniz var. Bunu neye dayanarak savunuyorsunuz?
Metin Soylu: Piri Reis Haritasý’nýn Þifresi adlý kitabýmda kamuoyu ile paylaþtýðým “Yazarýn Özel Notu” adlý bölümde Hattat Fuat Baþar’a 1987 yýlýnda Topkapý Sarayý’ndan gelen yetkililerin “Muhteþem Süleyman Sergisi” sebebi ile yeni bir Piri Reis Haritasý yaptýrmalarýdýr. 2005 yýlýnda Hattat Fuat Baþar bana þu olayý anlatmýþtý:
“25 Ocak 1987 tarihinde Amerika Washington’da ‘Muhteþem Süleyman adýnda bir sergi düzenlenmiþti. O yýllarda Topkapý Sarayý’ndan pek çok tarihî eser de Amerika’ya sergilenmek üzere götürülmüþtü. Bana bir müddet sonra Ýstanbul Topkapý Sarayý’nda ders veren bir kiþi gelip ‘Muhteþem Süleyman Sergisi sebebi ile Piri Reis’in orijinal haritasý da Washington’a gitti. Hocam biz ayný ölçülerde benzer bir harita hazýrladýk. Malum turistler geldiði zaman en azýndan bunu sarayýmýzdaki sergide görsünler, boþ kalmasýn. Sizden ricamýz bu çizdirdiðimiz harita üzerine siz Osmanlýca yer isimlerini yazar mýsýnýz?’ dedi. Bende tamamen vatanperver duygularla ‘Elbette seve seve… Yeter ki kültürel bir hizmet olsun’ düþüncesiyle üstelik bu hizmet karþýlýðýnda para bile talep etmeden benden isteneni yaptým.”
(Hattat Fuat BAÞAR)
Kültür ve Turizm Bakanlýðý’na “Piri Reis Haritasý’nýn orijinal mi yoksa sahte mi?” olup olmadýðýna dair yapmýþ olduðum 10.10.2012 tarihli ihbarým neticesinde 04.01.2013 tarihli 63349525-821.00-2563 sayýlý cevabýnda “Söz konusu eserin organik nitelikli ve hassas bir yapýya sahip olmasý, mevcut halde sabit ýsý ve nem ortamýnda muhafaza edildiðinden herhangi bir fiziki müdahalede kolaylýkla tahribata uðrayabilme olasýlýðýnýn bulunmasý nedeniyle eser üzerinde herhangi bir incelemede bulunulmasýnýn uygun görülmediði” þeklinde verilen cevabý büyük bir skandalýn baþlangýcý olarak görüyorum.
Piri Reis’in haritasý 09.11.1929 tarihinde Topkapý Sarayý Harem Dairesi’nde bulunmuþtur. Ýlk bulunduðu sýrada üzerinde ekmek kýrýntýlarýnýn olduðunu biliyoruz. Yani birileri zamanýnda bu haritayý sofra bezi olarak kullanmýþtýr. Þimdi bu haritanýn deri üzerine çizildiðinden hareketle düþünürsek 1513 yýlýnda çizilmiþ ve ilk bulunduðu 1929 yýlýnda aradan 416 sene geçmiþtir. Yani 416 yýl boyunca aslý yýpranmamýþtýr. Þimdi 1987 yýlýnda harita yýpranmamýþ ki Muhteþem Süleyman Sergisi için Amerika’ya götürülmüþ ve hatta bir yýl boyunca da Amerika’nýn çeþitli eyaletlerinde sergilenmiþtir. Peki ben þunu merak ediyorum. 1988 yýlýnda bu harita Türkiye’ye geri getirildi ise 2013 yýlý itibariyle aradan 25 yýl geçmiþtir. 1998, 2005 ve 2012 yýllarýnda Ýstanbul Topkapý Sarayý’na her gidiþimde bana ayný þekilde cevap veriliyordu; “Harita yýprandýðý gerekçesiyle depoya kaldýrdýk. Sergilemiyoruz.” Ne oldu da 475 yýldýr yýpranmayan hatta sofra bezi olarak kullanýlacak kadar saðlamken Piri Reis Haritasý 25 yýl içinde bir anda yýpranýveriyor?
Kaldý ki ortada bir ihbar var. Haritanýn sahte olduðu yönündeki þüphelerin araþtýrýlmasý gerekirken bu þekilde verilen bir cevap çok büyük sorumsuzluktur. Ve hatta iki televizyon kanalýnda bu konuyu gündeme getirdiðimde de medya Topkapý Sarayý Müdürü’ne bu soruyu sorduðunda “Asýlsýz haber” þeklinde bir gayri ciddi cevap verilebiliyor. Olmasý gereken ortada bir iddia ve ihbar varsa -ki bu olay 1987 yýlýnýn hükümeti ve yetkililerini ilgilendirmesine raðmen- buna cevap bu þekilde deðil daha ciddi ve belgeli bir þekilde verilmesi gerekmez miydi? Bence bakanlýðýn vermiþ olduðu bu cevap bile gayri ciddiliktir. Bu 500 yýllýk harita toz mudur ki yerinden oynatýlýnca bir anda yok olacak?
Evet yýpranan bir þey varsa o da ancak sahte olan bir haritanýn bir anda yýpranmasýdýr. Bu bakýmdan Kültür ve Turizm Bakanlýðý’nýn Ýstanbul Topkapý Sarayý depolarýnda bulunan Piri Reis’in haritasýnýn orijinal mi yoksa sahte mi olup olmadýðýný kamuoyuna bir kriminal rapor ile sunmalarý þüphelere yanýt vermelerini bekliyorum. Hattat Fuat Baþar’ýn anlattýklarýndan yola çýkarak þu anda yýpranan o haritanýn Fuat Baþar’ýn sözünü ettiði sahte harita olduðunu yönünde þüphelerimi paylaþmak istiyorum.
Ve tüm bu þüpheye ulaþmamýn ayrýntýlý bir þekilde ve belgeleriyle “PÝRÝ REÝS HARÝTASI’NIN ÞÝFRESÝ” isimli kitabýmda da çok açýk bir þekilde ortaya koyduðum halde ve bu kadar açýk ve net bir þekilde þüphelerimi kamuoyu ile paylaþýrken bakanlýðýmýzýn ve Topkapý Sarayý’nýn konuya yaklaþýmý bence oldukça manidardýr.
-Acunn.Com aracýlýðýyla kamuoyuna vermek istediðiniz bir mesajýnýz var mý?
Metin Soylu: Ümit ederim ki; Türk Milleti, 2013 Dünya Piri Reis Yýlý vesilesiyle Piri Reis’in hayatýný, 1513 yýlýnda çizdiði meþhur dünya haritasýný ve 1526 yýlýnda yazdýðý Kitab-ý Bahriye adlý eserine sahip çýkarak Türk Amirali Piri Reis’i baðrýna basmayý bilir. Ve yine ümit ederim ki; Ýstanbul Topkapý Sarayý’ndaki Piri Reis’in haritasý orijinal çýkar ve en kýsa sürede sergilenir.
ACUNN.COM Röportaj Link=
http://www.acunn.com/haber/iste-piri-reisin-haritasi-ile-ilgili-bilinmeyen-gercek/56467
|
Ana Sayfa
Defteri Oku
